Non ti ho fatto né celeste né terreno, né mortale né immortale,
perché di te stesso quasi libero e sovrano artefice ti plasmassi
e ti scolpissi nella forma che avresti prescelto
Giovanni Pico della Mirandola
No ano 2003, no marco dumha conferencia celebrada no Nexus Institute de Amsterdam, George Steiner afrontaba umha definición da identidade europea, sempre pendente na histórica tentativa de constituír un espazo político común.
Con unha proposta baseada en cinco axiomas, Steiner falaba dun continente herdeiro da filosofía de Atenas e da relixiosidade de Xerusalén. Pero, ademais destas 2 evidencias, debuxaba o intelectual francés un territorio concibido con dimensións e distancias a escala humana, cruzado con rueiros cheos de memoria e ocupado por cafés-tertulia que nos permitirían trazar o continente dumha a outra vila, como naquela vella lenda do mono que podía atravesar a península sen baixar das árbores.
E é que tanto ten se falamos do salmantino café Novelty ou do café Manuela, en Malasanha (ambos frecuentados pola nosa Carminha en distintos momentos da súa vida). Tanto ten que pensemos no madrilenho Café Gijón (onde Carmen Martín Gaite acadaba o seu primeiro galardón por El balneario), na Bilbaína, en plena rúa do Paseo ourensán, (perfectamente recreada por Arturo Baltar nun dos seus retablos), ou no Regueiro, en San Lourenzo de Piñor. Todos eles axudan a conformar o mapa de Europa e revelan a súa esencia mesma através das relacións que no seu interior teñen lugar.
Por outra parte, as distancias europeas posúen umha escala humana e transitable, podendo ser dominadas polo viaxeiro, como ponhen de manifesto os mil e un caminhos existentes no vello continente. En palabras do propio Steiner: Europa é aquel lugar onde ao camiñante “nunca lle parece estar moi lonxe do campanario da próxima aldea“1.
Seguir lendo O Pinhor da Carminha
casagrande 